Κ. Καρκανιάς - Σε 30 ευρωπαϊκές χώρες διδάσκονται αρχαία ελληνικά στα δημόσια σχολεία

Υπάρχει ένα σχολείο στην «καρδιά» της Αθήνας που διδάσκει την ελληνική γλώσσα, αλλά και αρχαία ελληνικά σε ξένους που ζούνε στην Ελλάδα.

   Το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού «Μέγας Αλέξανδρος» ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1972 και στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό κτίριο στο κέντρο δίπλα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Η ονομασία «Μέγας Αλέξανδρος» δόθηκε για να θυμίζει την μεγάλη εξάπλωση της ελληνικής γλώσσας, που ακολούθησε την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι τις Ινδίες.

Από το 1995 προσφέρει μαθήματα νέων Ελληνικών σε ξένους για όλα τα επίπεδα, αρχαία ελληνικά, ειδικά προγράμματα όπως ελληνικά για ειδικούς - επαγγελματικούς σκοπούς (επιχειρηματικά, επιστημονικά), σεμινάρια επιμόρφωσης καθηγητών, αλλά και πολλά προγράμματα.

Εκτός από το κεντρικό σχολείο στην Αθήνα, λειτουργούν παραρτήματα στη Θεσσαλονίκη, τα Χανιά, αλλά και την Σόφια και την Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας. Ο διευθυντής του σχολείου Κωνσταντίνος Καρκανιάς μιλά στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών σε λύκεια ευρωπαϊκών χωρών.

Σε πόσες χώρες του εξωτερικού διδάσκονται αρχαία ελληνικά στα δημόσια σχολεία;

Στο σχολείο μας διδάσκουμε νέα και αρχαία ελληνικά, κυρίως σε ενήλικες που έρχονται για αυτόν τον σκοπό απ' όλο τον κόσμο. Στην πρόσφατη ομιλία που έκανα στην ημερίδα που οργάνωσε ο Οργανισμός για την Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας (ΟΔΕΓ), παρουσίασα ιδιαίτερα τα σχολεία στα οποία διδάσκονται αρχαία ελληνικά στην Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή διδάσκονται αρχαία ελληνικά σε σχεδόν 30 ευρωπαϊκές χώρες από την Πορτογαλία έως την Ρωσική Ομοσπονδία και από την Αγγλία έως την Ιταλία.

Είναι αλήθεια ότι σε πολλές χώρες ο αριθμός μαθητών που παρακολουθούν τα μαθήματα έχει μειωθεί σημαντικά κατά την διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών επειδή σε πολλές χώρες έχει επικρατήσει η άποψη, ότι τα αρχαία ελληνικά είναι μια «πεθαμένη» γλώσσα. Υπάρχουν εν τούτοις ισχυρές εστίες αντίστασης σε πολλές χώρες και κυρίως στην Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία.

Οι υποστηρικτές της συνέχισης και ενίσχυσης της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών προβάλλουν ισχυρά επιχειρήματα όπως το ότι δεν είναι νεκρή γλώσσα και ότι η επαφή των νέων με τα κλασικά κείμενα τούς κάνει καλύτερους ανθρώπους, καλύτερους πολίτες και καλύτερους επαγγελματίες - επιστήμονες.

Η Ιταλία κατέχει την πρώτη θέση στην εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών. Σε πόσα σχολεία και πόσοι Ιταλοί μαθητές δημόσιων σχολείων μαθαίνουν αρχαία ελληνικά;

Στην Ιταλία διδάσκονται τα αρχαία ελληνικά σε 783 κλασικά λύκεια κατανεμημένα σε όλη τη χώρα, τα οποία παρακολουθούν περισσότεροι από 320 χιλιάδες μαθητές. Τα αρχαία διδάσκονται και στις πέντε τάξεις των κλασικών λυκείων με περίπου πέντε ώρες ανά εβδομάδα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι σε αυτά τα λύκεια στέλνουν τα παιδιά τους, μεταξύ άλλων, οι οικογένειες των επιστημόνων, των πολιτικών, των επιχειρηματιών.

Είναι αλήθεια ότι και εκεί οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών προσπαθούν να μειώσουν την χρηματοδότηση αυτών των λυκείων, αλλά υπάρχουν πάρα πολλοί και πολιτικοί και εκπαιδευτικοί και γονείς οι οποίοι αντιστέκονται.

Το σχολείο σας «Μέγας Αλέξανδρος» έχει συνεργαστεί με σχολεία του εξωτερικού και εξέδωσε ένα βιβλίο εκμάθησης της νεοελληνικής γλώσσας για όσους γνωρίζουν τα αρχαία ελληνικά;

Πράγματι, για να αντιμετωπίσουμε αυτή την ειδική κατηγορία μαθητών μας, προτείναμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή -«Πρόγραμμα ΣΩΚΡΑΤΗΣ», την χρηματοδότηση μιας μεγάλης διετούς δράσης για την ανάπτυξη ειδικού εκπαιδευτικού υλικού. Σε αυτή μας την πρόταση είχαμε εταίρους κλασικά λύκεια από τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες και συγκεκριμένα την Ισπανία, την Ιταλία, την Αυστρία, την Βουλγαρία και το Βέλγιο (Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβαίν).

Έτσι αναπτύξαμε ένα βιβλίο και έναν οπτικό δίσκο με την χρήση των οποίων μπορούν όσοι γνωρίζουν αρχαία ελληνικά να μάθουν νέα Ελληνικά στα επίπεδα Β1 και Β2.

Σε πόσα σχολεία του εξωτερικού γίνεται μάθημα με βάση την ύλη αυτού του βιβλίου; Αυτό τι μπορεί να σημαίνει για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της, εκτός από το γεγονός ότι νεαροί μαθητές του εξωτερικού μαθαίνουν να αγαπούν την Ελλάδα;

Αυτή τη στιγμή, από όσο εμείς γνωρίζουμε, το βιβλίο χρησιμοποιείται σε περισσότερα από 30 σχολεία, αλλά είναι πιθανόν ο αριθμός να είναι μεγαλύτερος, αφού το κάθε σχολείο στο εξωτερικό μπορεί να επιλέξει και να συστήσει στους μαθητές του να αγοράσουν ό,ποια βιβλία θέλουν. Είναι προφανές ότι η «αποκάλυψη» στους νέους μαθητές πως τα νέα ελληνικά δεν είναι μια διαφορετική γλώσσα από τα Αρχαία, αλλά είναι απλά ένας σταθμός σε μια εξέλιξη, η οποία ξεκινά από τον Όμηρο, συνεχίζει στα Κλασικά χρόνια, μετά στα Ελληνιστικά, τα χρόνια της Καινής Διαθήκης, την Ρωμαϊκή Εποχή, το Βυζάντιο, την Τουρκοκρατία για να φτάσουμε στην σημερινή γλώσσα.

Αυτό αποδεικνύει ότι τα αρχαία ελληνικά δεν είναι νεκρά και βοηθά τους καθηγητές να πείσουν τους γονείς να επιλέξουν μαθήματα αρχαίων ελληνικών. Πιστεύω ότι η κατανόηση αυτής της αλήθειας από νέους μαθητές σε όλο τον κόσμο αποτελεί την μεγαλύτερη προβολή για την ελληνική γλώσσα και την Ελλάδα.

Στους στόχους σας είναι να εκδοθούν κι άλλα βιβλία που απευθύνονται σε ξένους μαθητές που επιθυμούν να μάθουν την ελληνική γλώσσα;

Θέλω να σημειώσω ότι εμείς από το 1975 μέχρι και σήμερα έχουμε αναπτύξει μαζί με άλλα ευρωπαϊκά σχολεία και πανεπιστήμια μια μεγάλη σειρά βιβλίων (είκοσι) για την διδασκαλία της νέας ελληνικής γλώσσας για γενικούς και ειδικούς σκοπούς.

Αυτά τα βιβλία χρησιμοποιούνται και στα δικά μας σχολεία, στην Ελλάδα και την Βουλγαρία, αλλά και στα σχολεία των εταίρων μας σε πολλά ευρωπαϊκά σχολεία και πανεπιστήμια, αλλά και σε πολλά άλλα σχολεία στον κόσμο. Θέλω να προσθέσω, ότι, όπως φαίνεται από τους τίτλους των βιβλίων, προσπαθούμε να συνδυάσουμε την γλωσσική εκπαίδευση με στοιχεία πολιτισμού και ιστορίας της χώρας μας. Παραδείγματος χάριν στα βιβλία της σειράς «Ταξίδι στην Ελλάδα» ταξιδεύουμε με τους μαθητές μας σε μια πόλη σε κάθε κεφάλαιο και παρουσιάζουμε σύντομα ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία, μαζί και τραγούδια που έχουν γραφεί για αυτήν.

Επίσης πρέπει να πω ότι το βιβλίο «Γνωρίζεις ήδη Ελληνικά», στηρίζεται στις χιλιάδες ελληνικές λέξεις που υπάρχουν στις Ευρωπαϊκές γλώσσες.

Τελειώνοντας θέλω να πω, ότι σε όλες τις χώρες του κόσμου υπάρχουν άνθρωποι όλων των ηλικιών που θέλουν να μάθουν ελληνικά, τις πιο πολλές φορές όχι για επαγγελματικούς λόγους, αλλά από αγάπη για την Ελλάδα.

Σε αυτούς σίγουρα ανήκουν όσοι μαθαίνουν αρχαία ελληνικά στα σχολεία τους.