 
| |||||
H «ΑΣΠΙΔΑ» της Ευρώπης για ακραία καιρικά φαινόμενα Δύο μεγάλα ευρωπαϊκά προγράμματα φιλοδοξούν να καταλήξουν στη δημιουργία ενός αξιόπιστου και ταχύτατου συστήματος πρόβλεψης του καιρού και των πλημμυρών ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ.
Η αλλαγή του κλίματος και οι ακραίες καιρικές συνθήκες που παρατηρούνται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια προβληματίζουν την Ευρωπαϊκή Ενωση. Δύο μεγάλα ευρωπαϊκά προγράμματα τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στα επόμενα χρόνια φιλοδοξούν να συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση των καταστρεπτικών συνεπειών των καιρικών φαινομένων μέσω της πρόγνωσης. Το ένα συνίσταται στην ανάπτυξη ενός ισχυρού παγκοσμίου συστήματος πρόγνωσης του καιρού το οποίο θα επιτρέψει στους μετεωρολόγους να κάνουν ακριβέστερες και ταχύτερες προβλέψεις. Το δεύτερο αφορά την ανάπτυξη ενός αξιόπιστου και εύχρηστου συστήματος πρόγνωσης για τις πλημμύρες, οι οποίες ευθύνονται για τα δεινά μεγάλου μέρους του ευρωπαϊκού και του παγκοσμίου πληθυσμού: υπολογίζεται ότι το 65% των ανθρώπων που υφίστανται τις συνέπειες φυσικών καταστροφών σε όλον τον πλανήτη είναι πλημμυροπαθείς. Το GIFS (Global Interactive Forecasting System - Παγκόσμιο Διαδραστικό Σύστημα Πρόβλεψης) παρουσιάστηκε πρόσφατα στις Βρυξέλλες και αποτελεί μία από τις μεγάλες ελπίδες των επιστημόνων για την αντιμετώπιση των μελλοντικών καταστροφών από ακραία καιρικά φαινόμενα τόσο στον ανεπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Για την ανάπτυξή του συνεργάζονται μετεωρολογικά ινστιτούτα από όλη την Ευρώπη υπό την καθοδήγηση του γερμανικού Deutscher Wetterdienst. Το φιλόδοξο πρόγραμμα θα βασίζεται σε προωθημένες τεχνολογίες πλέγματος (Grid) και θα χρησιμοποιεί το πανευρωπαϊκό ερευνητικό και εκπαιδευτικό δίκτυο GEANT 2, του οποίου την υλοποίηση και τη διαχείριση έχει αναλάβει ο οργανισμός DANTE. «H μετεωρολογική πρόβλεψη σε παγκόσμια κλίμακα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση ή στην αποφυγή των συνεπειών από φυσικές καταστροφές όπως οι πλημμύρες στη Μοζαμβίκη και στην Κεντρική Ευρώπη, η ξηρασία στην Ισπανία, στην Πορτογαλία ή στο Μάλι και ο κυκλώνας Κατρίνα. Ως τώρα η ανταλλαγή του τεράστιου όγκου πληροφοριών που απαιτεί κάτι τέτοιο ήταν δύσκολη εξαιτίας των περιορισμένων τεχνολογιών και δικτύων που είχαμε στη διάθεσή μας» δήλωσε ο διευθυντής του DANTE Ντέι Ντέιβις. Με τη βοήθεια των προωθημένων τεχνολογιών Grid το GIFS θα μπορεί να επεξεργάζεται δεδομένα από τις μετεωρολογικές υπηρεσίες διαφόρων χωρών και να κάνει ακριβέστερες προβλέψεις σε συντομότερο χρονικό διάστημα. H τεχνολογία Grid επιτρέπει το «μοίρασμα» των δεδομένων και τη συνεργασία πολλών ηλεκτρονικών υπολογιστών που συνδέονται μεταξύ τους με ένα δίκτυο. Το δίκτυο αυτό θα είναι το GEANT 2, το οποίο υπολογίζεται ότι θα έχει 30 εκατομμύρια χρήστες σε 34 χώρες στην Ευρώπη και θα προσφέρει άμεση σύνδεση σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Με τον συνδυασμό του GEANT 2 και των εθνικών δικτύων το σύστημα θα έχει πραγματικά παγκόσμια εμβέλεια. «Το GEANT 2» υπογράμμισε ο διευθυντής του DANTE «είναι το πρώτο υβριδικό δίκτυο που λειτουργεί σε διεθνή κλίμακα. Με τόσο ισχυρή επικοινωνιακή υποδομή μπορούμε σήμερα να κάνουμε πράγματα που δεν έχουν γίνει ως τώρα». «Το GIFS θα μπορεί να μεταφέρει καθημερινά ως και 500 Gigabytes δεδομένων» τόνισε ο κ. Ντέιβις. «Αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερα από 700 CD. H δυνατότητα διεθνούς σύνδεσης μέσω του GEANT 2 εξουδετερώνει το πρόβλημα του κόστους των ειδικών συνδέσεων υψηλής χωρητικότητας και επιτρέπει στις μετεωρολογικές υπηρεσίες να συνεργάζονται συνδυάζοντας στοιχεία και γνώσεις. Αυτό θα βοηθήσει την πρόγνωση του καιρού και θα επιτρέψει στους μετεωρολόγους να κάνουν ακριβέστερες και πιο έγκαιρες προβλέψεις». Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος, μέσα στα επόμενα δύο χρόνια (2006-2007) θα διεξαχθούν οι μελέτες σκοπιμότητάς του και το 2008 θα γίνουν οι πρώτες δοκιμές. Υπολογίζεται ότι το GIFS θα μπορεί να τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια. Σύστημα παρακολούθησης των ποταμών Το δεύτερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, το Floodrelief, εστιάζει τις προσπάθειές του αποκλειστικά και μόνο στις πλημμύρες, οι οποίες πλήττουν όλο και περισσότερες χώρες και όλο και μεγαλύτερους αριθμούς ανθρώπων. Στην Ευρώπη τις τελευταίες δύο δεκαετίες και ακόμη περισσότερο τα τελευταία πέντε χρόνια ο αριθμός των καταστροφών από πλημμύρες έχει αυξηθεί σημαντικά, με μεγάλο κόστος σε ανθρώπινες ζωές και με δραματικές συνέπειες για την οικονομία και το περιβάλλον. «Οι πλημμύρες γίνονται όλο και πιο συχνές» προειδοποίησε πρόσφατα η Ελισάβετ Λιπιάτου, επικεφαλής του Τμήματος Ερευνών για το περιβάλλον και τη μεταβολή του κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «και οι προβολές μας για την αλλαγή του κλίματος προβλέπουν ότι θα γίνονται όλο και πιο σοβαρές. Πρέπει να αφιερώσουμε το μέγιστο των προσπαθειών μας στην πρόγνωση, στην ανάλυση των επιπτώσεων και στη διαχείριση του κινδύνου». H μεταβολή του κλίματος δεν αποτελεί τη μόνη αιτία για την αύξηση των πλημμυρών. Οπως τονίζουν οι επιστήμονες, το φαινόμενο ευνοείται επίσης από την έντονη αστικοποίηση, την κατασκευή φραγμάτων, το κλείσιμο ρεμάτων, την κατασκευή καναλιών και πολλούς άλλους παράγοντες. H πρόγνωση αποτελεί ισχυρό όπλο. «Γνωρίζοντας εκ των προτέρων την έλευση μιας πλημμύρας ή μιας ξηρασίας» τονίζουν οι υπεύθυνοι του Floodrelief «μπορούμε να ειδοποιήσουμε εγκαίρως τον πληθυσμό, να σώσουμε ζωές και να διαχειριστούμε καλύτερα την κατάσταση». Το πρόβλημα είναι ότι ειδικά στις πλημμύρες η πρόγνωση είναι δυσκολότερη εξαιτίας του πλήθους των υδάτινων όγκων (από ποταμούς ως μικρά ρέματα) που πρέπει να ληφθούν υπόψη και της ανάγκης άμεσης και σωστής χωροχρονικής ανάλυσης των πληροφοριών και των δεδομένων. Οπως τονίζουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος, οι ελλείψεις στην επεξεργασία και στον συντονισμό των δεδομένων και των πληροφοριών είναι σήμερα τεράστιες. Οι ακριβείς καιρικές προβλέψεις αποτελούν επίσης καθοριστικό παράγοντα για την πρόγνωση των πλημμυρών και για τον λόγο αυτόν το Floodrelief αναπτύσσει ένα ευέλικτο, χαμηλού κόστους και υψηλής ανάλυσης σύστημα καιρικών προγνώσεων το οποίο θα εγκατασταθεί αρχικά στους ποταμούς της Ευρώπης αλλά, επειδή είναι φορητό, θα μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Παράλληλα το πρόγραμμα στοχεύει να εκμεταλλευθεί και να συγκεντρώσει διάφορες πηγές πληροφοριών πρόγνωσης, από βελτιωμένα συστήματα υδραυλικών και μετεωρολογικών μοντέλων και βάσεις δεδομένων ως ραντάρ, προωθημένες διαδικασίες επεξεργασίας των δεδομένων και εκτιμήσεις του παράγοντα της αβεβαιότητας. Σο Floodrelief συμμετέχουν επτά κέντρα ερευνών από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες με τη συνεργασία μιας ομάδας ερευνητών του κινεζικού Πανεπιστημίου Σουν Γιατ Σεν. Στόχος, όπως τονίζει ο συντονιστής του προγράμματος, υδρολόγος Μάικλ Μπατς, «είναι να αναπτύξουμε και να επιδείξουμε μια νέα γενιά μεθοδολογιών πρόγνωσης των πλημμυρών η οποία θα είναι πιο ικανή και ακριβής από τις υπάρχουσες». Το ΒΗΜΑ, 15/01/2006 | |||||
