 
| ||||||
Σύνταγμα και αειφορία H νέα αναθεώρηση ξαναφέρνει στο προσκήνιο το θέμα των δασών
H αναθεώρηση του Συντάγματος προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, και τη δυνατότητα αποτίμησης των ρυθμίσεων του παρελθόντος. Μας έκανε καλό για παράδειγμα η προσθήκη του όρου αειφορία στον καταστατικό χάρτη της χώρας; Σίγουρα το ερώτημα απασχόλησε πολύ λίγους, και πολύ λιγότεροι είναι σε θέση να δώσουν μια σταθμισμένη απάντηση. Ανεξάρτητα όμως από τις προθέσεις του νομοθέτη, που ποτέ δεν τις μάθαμε, και ανεξάρτητα από την ωριμότητα του πολιτικού και κοινωνικού σώματος να αφομοιώσει τόσο προχωρημένες αρχές, η παρείσφρηση της λέξης με την αναθεώρηση του 2001 έδωσε το δικαίωμα στο ΣτΕ για παράδειγμα να πατήσει επ' αυτού και να εκδώσει αποφάσεις που αλλιώς θα μπορούσαν να θεωρηθούν αν όχι αντισυνταγματικές, τουλάχιστον αστήρικτες. Έστω λοιπόν και από σπόντα, κάτι χρήσιμο προέκυψε. Θα ήταν περιττό βέβαια να τονίσω ότι μια τέτοια διαδικασία δεν συνιστά αυτομάτως εκσυγχρονισμό, αφού η αειφορία, όταν εισήχθη στο διεθνές λεξιλόγιο μετά τη διάσκεψη του Ρίο, και έγινε ένας από τους πυλώνες της ευρωπαϊκής πολιτικής, σε άλλα πράγματα παρέπεμπε: στην ανάγκη της ενσωμάτωσης της περιβαλλοντικής συνιστώσας στις άλλες πολιτικές, στη συνετή διαχείριση των πόρων, στην αλληλεγγύη με τις επόμενες γενιές, στην καθαρότερη παραγωγή, στην καθιέρωση της αντικειμενικής ευθύνης, στο πρασίνισμα του εμπορίου, στην συμπερίληψη της αρχής της προφύλαξης μέσα στην ιερή χώρα του ανταγωνισμού. Με άλλα λόγια, το κάθε υπουργείο, λαμβάνοντας υπόψιν και την συνταγματική επιταγή, θα έπρεπε να επεξεργαστεί ένα σχέδιο μετάβασης από την κλασική οικονομία στη μεταβιομηχανική της εκδοχή, με το περιβάλλον στο επίκεντρο της διαδικασίας της ανάπτυξης. Πράγμα που δεν έγινε. Με ελάχιστες, ευκαιριακές εξαιρέσεις. Αντ' αυτού, η νέα αναθεώρηση ξαναφέρνει στο προσκήνιο το θέμα των δασών (άρθρο 24) με τη δικαιολογία (;) της αντιλειτουργικότητας της σχετικής διάταξης, η οποία στην ουσία απαγορεύει τη δόμηση στο 60% της επικράτειας που χαρακτηρίζεται ως δασική. Άποψη στην οποία συγκλίνουν και αρκετοί πολιτικοί - ανεξαιρέτως κομμάτων - με προεξάρχοντα όμως τον επίτιμο κ. Μητσοτάκη. Όμως αν δει κανείς τις στατιστικές, προκύπτει ότι ο δομημένος χώρος, σε μια χώρα σχετικά αραιοκατοικημένη όπως είναι η Ελλάδα, δεν ξεπερνά το 2%. Άρα το επιχείρημα της στενότητας του χώρου δεν ευσταθεί. Το ζήτημα τίθεται εκ του πονηρού και αφορά την εκτός σχεδίου δόμηση. Καθεστώς που δεν υπάρχει σε καμιά πολιτισμένη χώρα, ή όταν υπάρχει γίνεται κατ εξαίρεσιν. Και του οποίου η διαιώνιση δεν αφορά ούτε τις ανάγκες στέγασης ούτε καν την αναπτυσσόμενη τουριστική βιομηχανία. H εμμονή στην εκτός σχεδίου δόμηση και στον συνδεδεμένο με αυτήν αποχαρακτηρισμό των δασών, αφορά το χρηματιστήριο της γης και την κερδοσκοπία. Αφορά τη μετατροπή της ιδιοκτησίας σε εμπόρευμα. Πράγμα που δεν συνάδει με την αειφορία. Ας διαλέξουμε. Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο δεν γίνεται. Και κάτι ακόμη. Όπως έλεγα σε παλιότερο άρθρο μου, ο χώρος είναι ενιαίος. Συνιστά ένα φυσικό συνεχές με διάφορους βαθμούς φυσικότητας. Περιλαμβάνει παρθένες περιοχές, αλλά και περιοχές με έντονη ή κυρίαρχη την παρουσία του ανθρώπου. Περιλαμβάνει δάση, δασικές εκτάσεις, λιβάδια, φρυγανότοπους, ερήμους, γεωλογικούς σχηματισμούς, υγροτόπους, λίμνες, ποτάμια, μεικτά αγροτο-φυσικά συστήματα, βραχώδεις και μη ακτές, τοπία, αρχαιολογικούς χώρους, αγροτικούς οικισμούς, γεωργικές εκτάσεις. Περιλαμβάνει ακόμη τα νησιωτικά συστήματα και το θαλάσσιο περιβάλλον. Όλα αυτά είναι ανεξαιρέτως εξίσου πολύτιμα και θα 'πρεπε να υπαχθούν σε καθεστώς προστασίας. Όσο για τα υπόλοιπα, οικιστική ανάπτυξη, δημόσια έργα και βιομηχανία, θα μπορούσαν να γίνονται αποκλειστικά σε χωροθετημένες και αντιστοίχως χαρακτηρισμένες περιοχές, χωρίς τσαπατσουλιά, καταστροφή του τοπίου και κατασπατάληση πολύτιμων και παραγωγικών εδαφών. Το 2% φτάνει και περισσεύει. Ας ανοίξει λοιπόν ο διάλογος. Όμως με καθαρά χαρτιά, και κυρίως χωρίς υποκρισία. Ο Ηλίας Ευθυμιόπουλος είναι πρώην υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ. ΤΑ ΝΕΑ , 20/01/2006 | ||||||
