 
| ||||
ΣΔΙΤ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΛΙ ΑΥΤΟ;; Μια σημαντική κυβερνητική πρωτοβουλία, η οποία καθιερώθηκε με τον Νόμο 3389/05- ΦΕΚ 22/9/2005 κρύβεται πίσω από ένα ακταλαβίστικό αρκτικόλεξο, το οποίο σημαίνει: ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ & ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ Το νόημα είναι, ότι ιδιώτες θα κατασκευάζουν διάφορα έργα για το κράτος και θα λαμβάνουν μίσθωμα με βάση συγκεκριμένες συμφωνίες, που θα υπογράφονται. Τίποτε το καινούριο θα πείτε – το έχουμε ξαναδεί με την ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟ και την ΓΕΦΥΡΑ ΡΙΟΥ-ΑΝΤΙΡΙΟΥ. Το νέο είναι, ότι τώρα η όλη διαδικασία τυποποιείται ενώ διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής της. Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο άρθρο στο ΒΗΜΑ της Κυριακής, 29 Ιανουαρίου 2006 το οποίο ακολουθεί (από την ιστοσελίδα to.vima.dolnet.gr) * Μαζί με το νέο επενδυτικό εργαλείο που η κυβέρνηση εισάγει χρειάζεται και η απαιτούμενη ακριβή τεχνογνωσία Βρετανική εξαγωγή ΣΔΙΤ στην Ελλάδα Τα πρώτα έργα πρέπει να έχουν πιλοτικό χαρακτήρα, συνιστούν οι βρετανοί τεχνοκράτες «Μία όπερα για την Αθήνα; Ένα νέο γήπεδο για την ποδοσφαιρική ομάδα της πρωτεύουσας; Ξεκινήστε καλύτερα από τον φωτισμό της!». Οι βρετανοί τεχνοκράτες εμφανίζονται μάλλον επιφυλακτικοί απέναντι στην ιδέα αξιοποίησης των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για μεγάλα έργα που στερούνται ισχυρής επιχειρηματικής λογικής. Τα πρώτα έργα, εξηγούν, έχουν πιλοτικό χαρακτήρα: αποτελούν μια πρώτη επαφή όλων των εμπλεκομένων - των δημοσίων φορέων που αναθέτουν τα έργα, των τραπεζών που τα χρηματοδοτούν και των ιδιωτών αναδόχων που αναλαμβάνουν να τα υλοποιήσουν και να τα συντηρήσουν - με το νέο επενδυτικό εργαλείο που η κυβέρνηση εισάγει από τη Βρετανία και επιχειρεί να προσαρμόσει στην ελληνική πραγματικότητα. 
H λιγότερο μεγαλεπήβολη πρόταση για μια εταιρεία που θα αναλάβει να αλλάζει τις... καμένες λάμπες της πρωτεύουσας ακούστηκε την περασμένη Τετάρτη όχι στη Διυπουργική Επιτροπή που την ίδια ημέρα ενεργοποίησε τον νόμο για τα ΣΔΙΤ αλλά σε ημερίδα που διοργάνωσε για την εφαρμογή τους στην υγεία η Βρετανική Πρεσβεία. Οι Βρετανοί «εφηύραν» τα ΣΔΙΤ και με 700 έργα κεφαλαιακής αξίας 45 δισ. στερλινών στο ενεργητικό τους πλέον εξάγουν την εμπειρία τους σε περισσότερες από 80(!) χώρες. Ο πρόεδρος της ειδικής υπηρεσίας που έχει συστήσει το υπουργείο Εμπορίου και Επενδύσεων της χώρας Στίβεν Χάρις δεν διστάζει να πει ότι «ο βρετανικός τρόπος είναι ο μόνος τρόπος». Και αν αυτό είναι αμφιλεγόμενο, δεν ισχύει το ίδιο με την εκτίμηση ότι τουλάχιστον στα πρώτα στάδια του εγχειρήματος η συμβολή εξειδικευμένων οικονομικών, τεχνικών και νομικών συμβούλων είναι κρίσιμης σημασίας καθώς κατά κοινή ομολογία τα ΣΔΙΤ αποτελούν ιδιαίτερα πολύπλοκα εργαλεία. H βρετανική τεχνογνωσία βέβαια θα κοστίζει κάτι παραπάνω ώσπου να μεταφερθεί στις ελληνικές εταιρείες και να τυποποιηθούν συμβόλαια και διαδικασίες... Από την πλευρά της, η κυβέρνηση εκτιμά ότι τα ΣΔΙΤ θα στηρίξουν την ανάπτυξη των επόμενων ετών ως μια συμπληρωματική λύση για την ανανέωση των δημοσίων υποδομών χωρίς άμεση επιβάρυνση του προϋπολογισμού, καθώς προσδοκά ότι θα αυξήσουν τις επενδύσεις, θα ενισχύσουν τον ιδιωτικό τομέα και θα μεταφέρουν την τεχνογνωσία του στο Δημόσιο. Ωστόσο δεν έχει θέσει ακόμη στρατηγικούς στόχους για το κόστος ή το χρονοδιάγραμμα της εφαρμογής των έργων. Όπως δηλώνουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, το είδος και το ύψος των έργων θα εξαρτηθούν από τον βαθμό ωριμότητας των προτάσεων που θα καταθέσουν οι φορείς του Δημοσίου, ο οποίος σήμερα «ποικίλλει». Το κόστος των έργων δεν συνυπολογίζεται στο δημόσιο χρέος και αποτελεί μικρή επιβάρυνση για τον εθνικό προϋπολογισμό διότι επιμερίζεται σε πολλές μικρές δόσεις. Αυτό όμως κρύβει τον κίνδυνο εγκρίσεων μη απαραίτητων έργων, των οποίων οι μελλοντικές υποχρεώσεις ίσως επιβαρύνουν υπερβολικά τις αναθέτουσες αρχές και, τελικά, τα δημόσια οικονομικά - κυβερνητικά στελέχη όμως διαβεβαιώνουν ότι «δεν θα δημιουργήσουμε ανάγκες, οι πόροι που μπορούν να λάβουν οι δημόσιοι φορείς είναι δεδομένοι». Την Τετάρτη, ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης εξέφρασε την πολιτική βούληση να αρχίσει η διαδικασία των ΣΔΙΤ από την παιδεία, η οποία συνδέεται με την πρόταση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων που είναι η πλέον ολοκληρωμένη. H υποβολή της αναμένεται ήδη την επόμενη εβδομάδα, ενώ εντός του επόμενου διμήνου αναμένεται να κατατεθούν και άλλες προτάσεις. Εκτιμάται ότι αυτές θα περιλαμβάνουν έργα σε μικρά λιμάνια και μαρίνες, την προαναφερθείσα όπερα, φοιτητικές εστίες αλλά και φυλακές, καθώς το Σύνταγμα μπορεί να απαγορεύει τον σωφρονισμό από ιδιώτες όχι όμως και το χτίσιμο ή τη συντήρηση των φυλακών. H αρμόδια γενική γραμματεία που έχει συσταθεί υπό τη διεύθυνση του κ. Λεων. Κορρέ θα προτιμούσε να αξιοποιηθούν τα ΣΔΙΤ για να γίνουν ανταποδοτικά για τους ιδιώτες έργα, όπως θα μπορούσε να είναι η στέγαση δημοσίων υπηρεσιών. Βέβαια, έργα υποδομών όπως σχολεία ή φυλακές δεν έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα. Το ίδιο ισχύει για τον κλάδο της υγείας, καθώς ο αρμόδιος υπουργός κ. Νικ. Κακλαμάνης έχει θέσει ως προϋπόθεση για να χρησιμοποιήσει τα ΣΔΙΤ την πλήρη ένταξη των νέων νοσοκομείων στο ΕΣΥ. Το υπουργείο αναμένεται να αποφύγει επί του παρόντος πολιτικά ευαίσθητα θέματα όπως μεταβιβάσεις προσωπικού, καθώς οι προτάσεις που προωθούνται αφορούν νέα έργα τα οποία θα συντηρούνται από νεοπροσληφθέντες - ιδιωτικούς - υπαλλήλους. Όπως τονίζουν χαρακτηριστικά ανώτατα στελέχη του υπουργείου, «αν και όταν προκύψουν πολιτικά θέματα, θα τα αντιμετωπίσουμε εκείνη την ώρα». ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ Κατασκευή 27 μονάδων στην Αττική H ΠΡΟΤΑΣΗ του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων αναμένεται να υποβληθεί ήδη την επόμενη εβδομάδα και περιλαμβάνει την κατασκευή 27 νέων, μεγάλων σχολικών μονάδων στο Λεκανοπέδιο Αττικής, συνολικού προϋπολογισμού που υπολογίζεται γύρω στα 145 εκατ. ευρώ (105 ευρώ για την κατασκευή και 40 εκατ. ευρώ για τη συντήρηση, καθαριότητα και φύλαξή τους για μία περίοδο 25 ετών). Οπως υπολογίζει ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΚ κ. Π. Παταργιάς, αυτό θα μεταφρασθεί σε ετήσιες πληρωμές ύψους περίπου 6 εκατ. ευρώ, οι οποίες θα αφαιρεθούν από τον προϋπολογισμό που λαμβάνει ο οργανισμός από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ποιο είναι λοιπόν το όφελος από τη χρήση του νέου επενδυτικού εργαλείου; «Ο ΟΣΚ έχει προγραμματίσει την κατασκευή 480 σχολείων, κάτι για το οποίο θα χρειάζονταν 12 ως 15 χρόνια. Χρησιμοποιώντας τα ΣΔΙΤ για ένα μέρος των νέων επενδύσεων, αυτά θα είναι έτοιμα στον μισό χρόνο». ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ Διπλασιάστηκαν τα ποσοστά επιτυχίας TO ΣΧΟΛΕΙΟ Χάβερστοκ βρίσκεται στα βόρεια προάστια του Λονδίνου, μεταξύ του πλούσιου Χάμπστεντ και του υποβαθμισμένου Κάμντεν. Το ίδιο αντανακλά περισσότερο την πραγματικότητα του Κάμντεν: ο πολυφυλετικός του χαρακτήρας, με 80 εθνικότητες και αρκετά παιδιά προσφύγων από τη Σομαλία και το Μπανγκλαντές να μην μιλούν καν αγγλικά, είχε αποτέλεσμα πολύ χαμηλά ποσοστά επιτυχίας στις εξετάσεις. Τα τελευταία χρόνια το σχετικό ποσοστό έχει διπλασιασθεί, κάτι στο οποίο εκτιμάται ότι συνέβαλε η δημιουργία ενός νέου περιβάλλοντος, του ενιαίου κτιριακού συγκροτήματος της φωτογραφίας που αντικατέστησε τα 14(!) προηγούμενα, απαρχαιωμένα κτίρια. H πρόταση για το νέο έργο υπεβλήθη τον Μάρτιο του 2002 και η ανάθεσή του στην εταιρεία Kajima έγινε ακριβώς ένα έτος αργότερα. Σήμερα το έργο, ύψους 21 εκατ. στερλινών, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και περιλαμβάνει ένα εξαιρετικό κλειστό γυμναστήριο, αίθουσες υπολογιστών, βιβλιοθήκη, εστιατόριο και πολλές μικρές αίθουσες διδασκαλίας. ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Απαραίτητα τα ποιοτικά κριτήρια στους διαγωνισμούς Ενα από τα βασικά επιχειρήματα υπέρ των ΣΔΙΤ είναι ότι έργα που πραγματοποιούνται με αυτόν τον τρόπο παραδίδονται εντός προϋπολογισμού και χρονοδιαγράμματος, προσφέρουν υψηλή ποιότητα υπηρεσιών και μεταφέρουν μέρος του κινδύνου στον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο τόσο στη Βρετανία όσο και παγκοσμίως υπάρχουν περιπτώσεις αποτυχημένων έργων, τα οποία είτε επιβάρυναν υπερβολικά τις αναθέτουσες αρχές, όπως δύο ΣΔΙΤ για νοσοκομεία του Λονδίνου που αποσύρθηκαν την περασμένη εβδομάδα λόγω του αυξημένου κόστους τους, είτε δεν είχαν επαφή με την εμπορική πραγματικότητα και μετέφεραν τόσους κινδύνους στους ανάδοχους ώστε εταιρείες όπως η κατασκευαστική Jarvis έφθασαν ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία. Οι ΣΔΙΤ δεν είναι φθηνότερες από τις παραδοσιακές αναθέσεις κατασκευής έργων - αν μη τι άλλο διότι περιλαμβάνουν και το κόστος συντήρησης, για να μη μιλήσει κανείς για το κόστος των διαφόρων συμβούλων. Όπως τονίζουν στελέχη όπως ο κ. Αντι Κάρτερ, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Partnerships UK, μιας... ΣΔΙΤ που έχει συστήσει η Βρετανία για την καθοδήγηση ως προς την υλοποίηση των ΣΔΙΤ, συχνά η φθηνότερη προσφορά δεν είναι και η καλύτερη, καθώς πρέπει να εξασφαλισθεί επίσης η ομαλή συντήρηση του έργου για μια μακρά χρονική περίοδο, αίτημα που καθιστά απαραίτητη την εισαγωγή ποιοτικών κριτηρίων στους σχετικούς διαγωνισμούς. Επειδή τα συμβόλαια καλούνται να προβλέψουν τις προδιαγραφές του έργου και τις παρεχόμενες υπηρεσίες για μια μακρά χρονική περίοδο, κρίσιμης σημασίας είναι ο ευέλικτος σχεδιασμός τους, ικανός να προβλέπει αλλαγές χωρίς την ανεξέλεγκτη άνοδο του κόστους. Δύσκολο είναι τέλος και το έργο της εποπτείας και συνεργασίας με τον ιδιώτη. Όπως το θέτει βρετανός γυμνασιάρχης, «συνεργάζομαι με πολλούς κουστουμαρισμένους ανθρώπους». KATEPINA ΣΩΚΟΥ Το ΒΗΜΑ, 29/01/2006 | ||||