Μέχρι και 2.000 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή το 1/5 των αναγκών της Ελλάδας σε ρεύμα, θα μπορούσε να παραχθεί από το πλήθος των θερμών πηγών που υπάρχουν διάσπαρτες στις χερσαίες αλλά και στις νησιώτικες περιοχές της χώρας μας, όπως αποκαλύπτει νέα έρευνα που έγινε από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) η οποία δημοσιεύθηκε στην Επιστημονική Επιθεώρηση «Geothermics».


«Υπάρχουν περισσότερες από 15 μεγάλες θερμές πηγές στη χώρα μας που μπορούμε να τις εκμεταλλευτούμε γεωθερμικά, ώστε όχι μόνο να παράγουμε θερμότητα και να ζεσταινόμαστε τον χειμώνα, αλλά και για να παράγουμε ηλεκτρισμό καλύπτοντας το 1/5 των αναγκών της Ελλάδας που φθάνουν τα 10.000 μεγαβάτ», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Δημήτρης Μενδρινός, μεταλλειολόγος - μηχανικός, επιστημονικός συνεργάτης του ΚΑΠΕ σε θέματα Γεωθερμίας.
«Για παράδειγμα, μία θερμή πηγή όπου η θερμοκρασία του νερού σε μεγάλο βάθος μπορεί να ξεπερνά τους 150 και 200 βαθμούς Κελσίου είναι δυνατόν να μας δώσει ηλεκτρική ενέργεια 10 ή και 20 μεγαβάτ. Αυτό σημαίνει αυτομάτως ότι η συγκεκριμένη πηγή μπορεί να ηλεκτροδοτήσει μέχρι και 2.000 σπίτια μιας πόλης, καθώς ένα τυπικό διαμέρισμα καταναλώνει κατά μέσο όρο ηλεκτρική ενέργεια περίπου 5 κιλοβάτ», προσθέτει ο κ. Δ. Μενδρινός.
Μάλιστα, στο νησί της Μήλου, οι θερμές πηγές που υπάρχουν σε βάθος μέχρι και 1,5 χλμ. μπορούν να προσφέρουν ηλεκτρική ισχύ 150 μεγαβάτ. Λίγο πιο ανατολικά, στη Νίσυρο, έχουν εντοπιστεί δύο πηγές σε βάθος 1.370 μέτρων και 1.710 μέτρων αντίστοιχα, όπου το νερό έχει θερμοκρασία μεγαλύτερη από 300 βαθμούς Κελσίου. Η ηλεκτρική ισχύς που μπορεί να παραχθεί από τις πηγές αυτές αγγίζει τα 50 μεγαβάτ και ήδη έχουν γίνει ισάριθμες γεωτρήσεις για την κάλυψη αναγκών θέρμανσης και ηλεκτροδότησης.
Οι Έλληνες ειδικοί χρησιμοποίησαν γεωθερμόμετρα και υπολόγισαν το μέγεθος της ισχύος που κρύβουν οι θερμές πηγές βαθιά μέσα στη Γη, χωρίς να παραστεί ανάγκη να κάνουν γεωτρήσεις στον φλοιό της Γης.
«Σε σχέση με το μέγεθός της, η Ελλάδα είναι πολύ πλούσια σε θερμές πηγές που μπορούν να αξιοποιηθούν γεωθερμικά. Αυτό οφείλεται τόσο στο είδος και την ηλικία των πετρωμάτων στο υπέδαφος όσο και στην υποβύθιση της αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από την ευρωπαϊκή στην περιοχή του Αιγαίου, που έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του λεγόμενου ηφαιστειακού τόξου πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια».

Πως σχηματίζονται
Οι θερμές πηγές σχηματίζονται σε μεγάλο βάθος, που μπορεί να ξεπερνά τα 2 χιλιόμετρα στον φλοιό της Γης. Εκεί διεισδύει το βρόχινο ή το θαλασσινό νερό διαπερνώντας πόρους ή ρωγμές στα πετρώματα και ζεσταίνεται από την πολύ υψηλή θερμοκρασία. Στο βάθος αυτό η θερμοκρασία του νερού μπορεί να φθάνει από 100 βαθμούς Κελσίου μέχρι και 350. Ο λόγος που δεν εξατμίζεται το νερό (το σημείο βρασμού και εξάτμισης είναι οι 100 βαθμοί Κελσίου) οφείλεται στη μεγάλη ατμοσφαιρική πίεση που υπάρχει βαθιά στο υπέδαφος. Από τα 2 χιλιόμετρα, το νερό στη συνέχεια ανεβαίνει προς τα πάνω λόγω του ειδικού βάρους του και ξεπροβάλλει στο έδαφος. Ανάλογα με την πηγή από την οποία προέρχεται, μόλις αναβλύσει στην επιφάνεια, η θερμοκρασία του μπορεί να κυμαίνεται από 30 μέχρι και 90 βαθμούς Κελσίου.

Στην Ελλάδα οι θερμές πηγές δημιουργήθηκαν σε πετρώματα ηλικίας από 55 εκατομμύρια χρόνια, όπως στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, μέχρι και 1,8 εκατομμύρια χρόνια, όπως είναι αυτά σε νησιώτικες περιοχές, απο το Σουσάκι και τη Μήλο μέχρι τη Σαντορίνη και τα Δωδεκάνησα.

Με ανακύκλωση οι πηγές δεν στερεύουν ποτέ

ΤΟ ΝΕΡΟ από τη γεωθερμική εκμετάλλευση των θερμών πηγών ανακυκλώνεται χωρίς οι πηγές να στερεύουν.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, σε μια θερμή πηγή γίνονται δύο γεωτρήσεις. Η μία φθάνει εκεί όπου βρίσκεται το υδάτινο απόθεμα με θερμοκρασία μεγαλύτερη από 150 βαθμούς. Αντλεί το νερό και στη συνέχεια με έναν εναλλάκτη θερμότητας εκμεταλλεύεται και αξιοποιεί την ενέργεια της θερμότητας. Η άλλη γεώτρηση διοχετεύει το νερό βαθιά στο υπέδαφος, ώστε να εμπλουτιστεί ξανά το κοίτασμα και να θερμανθεί.

Τηλεθέρμανση
Ο κ. Δ. Μενδρινός λέει πως, για να σταλεί ζεστό νερό στα σπίτια με σκοπό να ζεσταίνονται τον χειμώνα, θα πρέπει ο οικισμός ή η πόλη όπου θα διοχετεύεται το νερό με κύκλωμα αγωγών να βρίσκεται κοντά στην πηγή, σε απόσταση μέχρι 10 χιλιόμετρα. Το σύστημα αυτό λέγεται τηλεθέρμανση και η εμβέλειά του είναι προς το παρόν περιορισμένη εξαιτίας των σωληνώσεων που θα πρέπει να τοποθετηθούν. Αντιθέτως, όταν πρόκειται για ηλεκτροδότηση κτιρίων, δεν υπάρχει η δέσμευση της απόστασης καθώς με ηλεκτροφόρα καλώδια μπορεί να διοχετευτεί σε κάθε μεριά της Ελλάδας. Η αλήθεια είναι ότι το κόστος της εκμετάλλευσης των θερμών πηγών είναι πολύ μεγάλο, όμως μακροπρόθεσμα, δηλαδή σε ορίζοντα δεκαετίας, μπορεί να αποσβεστεί.