«Παράθυρο» για να επιτραπεί η αξιοποίηση αγροτικών εκτάσεων, προκειμένου να αναπτυχθούν φωτοβολταïκά συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, ανοίγει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ανταποκρινόμενο με αυτό τον τρόπο στην πίεση των αγροτικών οργανώσεων.

     Το πρόβλημα δημιουργείται από το γεγονός ότι η αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας αντιμετωπίζεται ως «κοινωνικό αγαθό» και απαγορεύεται, με νόμο του 2001, η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση. Έτσι, όσοι αγρότες ή κάτοχοι αγροτικών εκτάσεων θέλησαν να εγκαταστήσουν φωτοβολταïκά σε περιοχές που χρησιμοποιούνται για καλλιέργειες συνειδητοποίησαν ότι αυτή η δυνατότητα δεν τους παρέχεται.
     Η «απαγόρευση» αυτή οδήγησε σε διαμαρτυρίες των αγροτικών οργανώσεων, οι οποίες πρότειναν συγκεκριμένες τροποποιήσεις του θεσμικού πλαισίου, ώστε να έχουν και οι αγρότες διέξοδο συμπληρωματικής ενίσχυσης του εισοδήματος τους. Τώρα, όπως τουλάχιστον δηλώνει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κώστας Σκιαδάς, το υπουργείο συντάσσεται στο πλευρό των αγροτών και προτίθεται να ζητήσει την τροποποίηση του νόμου με την προσθήκη της παραγράφου: «Δεν αποκλείεται η χωροθέτηση εγκαταστάσεων ηλιακής ενέργειας (φωτοβολταïκά) σε γη υψηλής παραγωγικότητας και σε έκταση μέχρι 2,5 στρεμμάτων, ανά γεωργική εκμετάλλευση με φορείς φυσικά πρόσωπα κατά κύριο επάγγελμα αγρότες».

Υπόμνημα ΠΑΣΕΓΕΣ

     Το όλο θέμα έθεσε προς το υπουργείο αγροτικής Ανάπτυξης η ΠΑΣΕΓΕΣ με υπόμνημά της, στο οποίο –μεταξύ άλλων- αναφέρονται τα εξής:
     «Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2945/2001 (εθνικό σύστημα προστασίας της αγροτικής δραστηριότητας), η αγροτική γη αντιμετωπίζεται ως “κοινωνικό αγαθό” και σ’ αυτήν απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας εκτός από την γεωργική εκμετάλλευση. Κάθε επέμβαση στη γη αυτή αποτελεί εξαιρετικό μέτρο που προϋποθέτει άδεια της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης και μόνο για λόγους που εξυπηρετούν τον γεωργικό χαρακτήρα της αγροτικής εκμετάλλευσης (εξαιρούνται έργα που αφορούν την εθνική άμυνα ή μεγάλα δημόσια αναπτυξιακά έργα). Επίσης απαγορεύεται η κατάτμηση των αγροτεμαχίων, ενώ έχουν τεθεί και προϋποθέσεις για τη μεταβίβασή τους.
     Ενώ είναι σαφής η προϋπόθεση του νομοθέτη να προστατεύσει την αγροτική γη και το επάγγελμα του αγρότη και να εμποδίσει τη δόμηση σε γεωργική γη, η ανελαστική αυτή διατύπωση θέτει εντέλει εμπόδια, τα ποία εμμέσως δεν επιτρέπουν στους αγρότες να διασφαλίσουν ένα συμπληρωματικό εισόδημα, το οποίο θα τους κρατούσε κοντά στη γη και στη βασική οικονομική τους δραστηριότητα».

Νέες ευκαιρίες

     Όπως αναφέρει το υπόμνημα, «με την ψήφιση του Ν. 3468/2006 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υπάρχει πλέον η δυνατότητα να ασκούν οι αγρότες και μια συμπληρωματική δραστηριότητα, εκμεταλλευόμενοι τμήμα του κλήρου τους. Η προοπτική είναι ιδιαίτερα εμφανής για τα φωτοβολταïκά. Ατυχώς, όμως η απαγόρευση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση ακυρώνει, στην πράξη, αυτή την προοπτική για πολλούς αγρότες».
     Η τριτοβάθμια συνομοσπονδία προχωρά μάλιστα στο υπόμνημά της σε συγκεκριμένη πρόταση για τροπολογία στην οποία να αναφέρεται ότι «σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από την οικεία Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από την γεωργική εκμετάλλευση ή την εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» .
     Σύμφωνα με τον πρόεδρο της οργάνωσης κ. Τζανέτο Καραμίχα, «η γενική αυτή διατύπωση θα βοηθήσει την εγκατάσταση φωτοβολταïκών από αγρότες, αλλά και άλλων τεχνολογιών που σήμερα δεν είναι δυνατό να αξιοποιηθούν αποδοτικά, όπως η βιομάζα».
     Πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι, παρά τη θετική ανταπόκριση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, δεν πρέπει να θεωρείται καθόλου βέβαιο ότι θα υπάρξει εν τέλει ευνοïκή ρύθμιση. Όπως ανέφερε στον «ΚτΕ» αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας, η όλη υπόθεση των φωτοβολταïκών έχει λάβει χαρακτηριστικά υστερίας και χιλιάδες «υποψήφιοι βιομήχανοι» πιστεύουν ότι αρκεί να «φυτέψουν φωτοβολταïκά εκεί που φύτευαν μαρούλια» για να αποκτήσουν σταθερό και υψηλό εισόδημα. Με δεδομένο ότι οι απαιτήσεις στη ΡΑΕ έχουν φτάσει τα 700MW, όσα δηλαδή είναι ο στόχος για τα το 2020, φαίνεται ότι η κυβέρνηση αναζητά τρόπους να κάνει πιο δύσκολη την αδειοδότηση και όχι πιο εύκολη.

ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ
Διευκολύνσεις στους αγρότες

     Πρέπει να σημειωθεί ότι οι αγροτικές οργανώσεις έχουν προχωρήσει και σε προτάσεις σχετικά με τη διευκόλυνση των αγροτών στην εξεύρεση κεφαλαίων.
     Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, τόσο ο αναπτυξιακός νόμος όσο και τα περισσότερα κοινοτικά και εθνικά προγράμματα επιδότησης ενεργειακών επενδύσεων απαιτούν απόδειξη ιδίων κεφαλαίων από πλευράς επενδυτή σε ποσοστό 25% του συνολικού προϋπολογισμού της επένδυσης. Το ποσοστό αυτό είναι συνήθως απαγορευτικό για την πλειονότητα των αγροτών.
     Οι οργανώσεις προτείνουν οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται από αγρότες (ως κύρια ενασχόληση) ή αγροτικούς συνεταιρισμούς να πρέπει να αποδείξουν ότι διαθέτουν το 15% του συνόλου του προϋπολογισμού της επένδυσης ως ίδια κεφάλαια.