Τευχος 3 Έλληνες μάνατζερ προτιμούν οι πολυεθνικές Ουραγός η Eλλάδα στην Eυρωπαϊκή Ένωση * Kάτω και από χώρες της Aφρικής και της Λατινικής Aμερικής... ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΙΝΤΙΚΑΚΗΣ Μια από τις χειρότερες θέσεις παγκοσμίως καταλαμβάνει η ελληνική οικονομία σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητα. Βρίσκεται πίσω από χώρες της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής ακόμη και από την Σαουδική Αραβία, όσον αφορά το ρίσκο που συνεπάγεται μια ξένη επένδυση στη χώρα μας! Το παζλ των διαρθρωτικών αλλαγών που προαναγγέλλει η κυβέρνηση άρχισε να ξεδιπλώνεται από χθες. Μια πρώτη γεύση δόθηκε με τη μελέτη του ΚΕΠΕ, που μετ' επαίνων παρουσίασε χθες στο Ζάππειο ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Δ. Σιούφας, μαζί με τον υφυπουργό Οικονομίας κ. Χρ. Φώλια, παρουσία εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα αν η σύγκριση γίνει μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών του κόσμου, όπου σε ένα σύνολο 104 χωρών η Ελλάδα κατέλαβε το 2004 την 37η θέση, έναντι της 35ης που κατείχε το 2003 (World Economic Forum - WEF). Τοποθετείται μάλιστα τελευταία μεταξύ των 15 παλαιών χωρών-μελών της Ε.Ε. και επίσης πιο χαμηλά από την Εσθονία, τη Λιθουανία, τη Μάλτα και τη Σλοβενία, με τη θέση της να επιδεινώνεται συνεχώς. Τα συμπεράσματα αυτά για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας προκύπτουν από τους δείκτες όλων των διεθνών οργανισμών (WEF, Institute for Managment Development - IMD, Ευρωπαϊκή Ένωση), που περιλαμβάνονται στη μελέτη του ΚΕΠΕ την οποία παρουσίασε χθες η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης. Από τη μελέτη προκύπτει ότι η Ελλάδα είναι - και μάλλον θα συνεχίσει να είναι - ουραγός όσον αφορά τους δείκτες ανταγωνιστικότητας σε μια σειρά από τομείς. Ειδικότερα οι «μαύρες τρύπες» της ανταγωνιστικότητας είναι: 1. Γραφειοκρατία: Γολγοθάς παραμένει η ίδρυση μιας επιχείρησης στην Ελλάδα, όπου απαιτούνται 15 διαδικασίες περισσότερες από κάθε άλλη χώρα όπου εξετάζεται στη μελέτη. Υπάρχουν χώρες, όπως οι Αυστραλία, Καναδάς, N. Ζηλανδία, όπου απαιτούνται μόνο 2 διαδικασίες για την ίδρυση επιχείρησης. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Αυστραλία η έναρξη λειτουργίας μιας νέας εταιρείας απαιτεί προεργασία (χρόνο περαίωσης των απαιτούμενων διαδικασιών) μόνο 2 ημερών, όταν στην Ελλάδα χρειάζονται 38 ημέρες! Γενικά το κόστος ίδρυσης μιας επιχείρησης στην Ελλάδα ανέρχεται στο 35,2% του ετησίου κατά κεφαλήν εισοδήματος της χώρας και είναι το υψηλότερο μεταξύ των 27 χωρών που εξετάζονται. 2. Διαφθορά στον δημόσιο τομέα: H γραφειοκρατία ευνοεί την ανάπτυξη της διαφθοράς στο Δημόσιο. Στην τελευταία έκθεση της γνωστής εταιρείας Transparency International, το 2004, η Ελλάδα κατετάγη στην 49η θέση μεταξύ 146 κρατών, πίσω από χώρες σαν την Τανζανία, τη Λιβύη και το Μαρόκο, ως προς τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς. Το 1997 κατείχε την 25η θέση μεταξύ 52 κρατών σε έρευνα της ίδιας εταιρείας. 3. Στρεβλώσεις αγορών (π.χ. πετρελαιοειδή, ηλεκτρισμός): Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη μελέτη για τις στρεβλώσεις που υπάρχουν στην αγορά των καυσίμων στη χώρα μας. H ολιγοπωλιακή διάρθρωση της αγοράς «νοθεύει» τον ανταγωνισμό, σύμφωνα με τη μελέτη, και εμποδίζει την είσοδο στην αγορά πετρελαίου νέων επιχειρήσεων: «Οι τιμές προ φόρων των προϊόντων πετρελαίου καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τα Ελληνικά Πετρέλαια. Αυτό συντελεί ώστε οι τιμές των προϊόντων πετρελαίου, αν αφαιρεθούν οι φόροι, να διαμορφώνονται σε υψηλότερα επίπεδα από την Ευρώπη», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Σε άλλο σημείο, μάλιστα, η μελέτη σημειώνει: «Στις 18/10/2004, η μέση τιμή ενός λίτρου euro-super95 ήταν 0,428 ευρώ, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην E.E.-25 ανερχόταν σε 0,385 και η μέση τιμή στη Γαλλία ήταν 0,345. Έτσι η μέση τιμή της βενζίνης στην Ελλάδα ήταν 11,2% υψηλότερη από τον μέσο όρο της E.E.-25 και 24% υψηλότερη από τη Γαλλία». Στρεβλώσεις όμως και απουσία ανταγωνισμού υπάρχουν και στον τομέα του ηλεκτρισμού. «Στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ο ανταγωνισμός είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος, αφού στον κλάδο κυριαρχεί η ΔΕΗ. Είναι αναγκαίο να επιταχυνθεί η διαδικασία εισαγωγής ιδιωτικών επιχειρήσεων στην παραγωγή ηλεκτρισμού και να αρθούν τα σχετικά εμπόδια που υπάρχουν ακόμη». 4. Λειτουργία ανταγωνισμού στην αγορά. Σύμφωνα με τη μελέτη. «Υπάρχουν κλάδοι όπου ο ανταγωνισμός "νοθεύεται" από την κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της κυρίαρχης επιχείρησης, από την εφαρμογή εναρμονισμένων πρακτικών, από φαινόμενα εναρμονισμένης τιμολόγησης και τέλος από περιπτώσεις σύμπραξης για παρεμπόδιση του ανταγωνισμού (π.χ. μεταξύ ορισμένων αλυσίδων υπεραγορών και των προμηθευτών τους προκειμένου να αποτρέψουν τις πωλήσεις κάτω του κόστους από άλλες ανταγωνιστικές αλυσίδες)». 5. Έρευνα και τεχνολογία: Ουραγός παραμένει η Ελλάδα στις δαπάνες για έρευνα και τεχνολογία, με το ποσοστό να υποχωρεί περαιτέρω το 2004, στο 0,66% του ΑΕΠ από 1,86% του ΑΕΠ το 2003. Το ποσοστό επί του ΑΕΠ που δαπανά η Ελλάδα ξεπερνάει μόνο τα αντίστοιχα ποσοστά της Πολωνίας και της Σλοβακίας... 6. Τραπεζικό σύστημα: Μεγάλη συνεχίζει να παραμένει η διαφορά ανάμεσα στα επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων. Από την 38η θέση το 2002, η θέση μας επιδεινώθηκε και έφτασε την 39η. Δύσκολη παραμένει και η πρόσβαση των επιχειρήσεων στον τραπεζικό δανεισμό. Στη διεθνή κατάταξη είμαστε στην 35η θέση ανάμεσα σε 50 χώρες, πίσω ακόμη και από κράτη σαν τη Μαλαισία και τα Νησιά Μπαρμπάντος. 7. Τηλεπικοινωνίες: Θετικά βήματα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, τα βήματα όμως που έχουν να γίνουν για να πέσουν οι τιμές είναι ακόμη πολλά, σημειώνει η μελέτη. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρονται οι υπηρεσίες Διαδικτύου υψηλών ταχυτήτων, αλλά και οι υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας. Στην κατάταξη μάλιστα του IMD, η Ελλάδα εμφανίζεται ως η ακριβότερη σε σύνολο 60 χωρών όσον αφορά το κόστος χρήσης του Ίντερνετ. Το κόστος χρήσης του Διαδικτύου για 20 ώρες τον μήνα ανερχόταν στην Ελλάδα στα 37,6 δολάρια το 2002 έναντι 28,3 δολαρίων στην Ιρλανδία και 20,6 δολαρίων στην Πορτογαλία. 8. Τέλος, προτελευταίοι, στην 50ή θέση σε σύνολο 51 χωρών, είμαστε στον τομέα της προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων, πίσω από την Τουρκία, την Ιορδανία και τη Βενεζουέλα. Τέλος, σε σύνολο 51 χωρών κατέχουμε την 37η θέση όσον αφορά την επιστημονική υποδομή, την 36η όσον αφορά το ειδικευμένο εργατικό δυναμικό και την 33η όσον αφορά τα ικανά διοικητικά στελέχη. ΤΑ ΝΕΑ , 17/05/2005 επιστροφή