Σε φυσικούς χώρους. Ο Ρόμπερτ Προβάιν, καθηγητής με ειδίκευση στο νευρικό σύστημα, άρχισε τα πειράματά του πριν από 20 χρόνια στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ βάζοντας τους μαθητές του να παρακολουθούν επεισόδια κωμικών σειρών. Λίγοι γελούσαν με την καρδιά τους και τα πειράματα δεν απέδιδαν. Έτσι, σκέφτηκε πως ο καλύτερος τρόπος ήταν να παρατηρήσει προσεκτικά τα αντικείμενα της έρευνάς του στο φυσικό τους περιβάλλον, στον δρόμο, τα μπαρ, τις παρέες. Αφού το έκανε για πολύ καιρό, διεπίστωσε ότι το 80%-90% των περιπτώσεων γελούν ακούγοντας φράσεις που δεν είναι καθόλου αστείες από μόνες τους, όπως «το ξέρω» ή «θα τα πούμε αργότερα». Πολύ σπάνια το γέλιο ήταν προϊόν του χιούμορ.

Ο καθηγητής βρήκε πως οι περισσότεροι ομιλητές, ειδικά οι γυναίκες, γελούν πιο πολύ από τους συνομιλητές τους, χρησιμοποιώντας το γέλιο ως έμφαση για τα λεγόμενά τους. Πολλοί μπορούν να συγκρατηθούν και να μη γελάσουν, ελάχιστοι όμως μπορούν να γελάσουν πειστικά όταν δεν το εννοούν.

Όλα τα θηλαστικά. «Παρατηρώντας τους συνομιλητές μας, μπορούμε να καταλάβουμε πότε γελούν αληθινά και πότε βεβιασμένα», λέει ο Προβάιν. «Αποτελεί, διαχρονικά, ένα ισχυρό σημάδι για τη διάθεση των γύρω μας. Το γέλιο είναι από τα λίγα κοινά που μοιραζόμαστε με όλους τους ανθρώπους, πιθανόν και με όλα τα θηλαστικά».

Οι επιστήμονες διεπίστωσαν πως ο χαρακτηριστικός ήχος του γέλιου (χα-χα) προέρχεται από τον ήχο που παράγουν πρωτεύοντα θηλαστικά όπως οι χιμπαντζήδες όταν γαργαλιούνται και όταν κυνηγιούνται παίζοντας μεταξύ τους. Ο Τζακ Πάνκσεπ, νευροψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της πολιτείας της Ουάσιγκτον, ανακάλυψε πως και οι αρουραίοι παράγουν έναν ήχο όταν γαργαλιούνται, ο οποίος δεν είναι αντιληπτός από τον άνθρωπο.

«Κυκλώματα ευφορίας». Ο καθηγητής πιστεύει πως ο εγκέφαλος διαθέτει σημεία που αντιδρούν στο γέλιο κι έχουν παραμείνει αναλλοίωτα από την προϊστορική εποχή. Το γέλιο ενεργοποιεί συγκεκριμένα «κυκλώματα ευφορίας» στον εγκέφαλο. Στην περίπτωση των ζώων ή των μικρών παιδιών, το γέλιο τους καθησυχάζει τούς μεγαλυτέρους ότι παίζουν μεταξύ τους και δεν μαλώνουν. «Το γέλιο στα πρωτεύοντα θηλαστικά αναπτύχθηκε για να δείχνει στον περίγυρο ότι υπάρχει η πρόθεση για φιλική αλληλεπίδραση. Τα ζώα χρειάζονται έναν συναισθηματικό μηχανισμό για να γίνονται αποδεκτά από τον περίγυρό τους», εξηγεί ο Πάνκσεπ.

Οι άνθρωποι συνήθως γελούν για πρώτη φορά σε ηλικία τεσσάρων μηνών, αντιδρώντας αρχικά στο γαργαλητό. Όσο μεγαλώνουν βρίσκουν ολοένα και περισσότερους λόγους για να γελάσουν, κάποιες φορές εις βάρος κάποιου άλλου, μόνο και μόνο για να γίνουν αποδεκτά μέλη μιας ομάδας. Συνήθως γελούν για να κάνουν φίλους και να δείξουν ποια είναι η θέση τους στην κοινωνική ιεραρχία.