Ο πολεοδόμος των τεσσάρων Ηπείρων

Οι πόλεις του μέλλοντος δείχνουν προς την τελειότητα των αρχαίων οικισμών που σέβονταν τον άνθρωπο, έλεγε ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης

ΕΦΗ ΦΑΛΙΔΑ

"Η εντοπία πρέπει να μεριμνά για την ευημερία και την ευτυχία του Ανθρώπου. Οφείλει να φροντίζει και τα πέντε στοιχεία του ανθρωπόκοσμου - τη φύση, τον άνθρωπο, την κοινωνία, τα κελύφη και τα δίκτυα - και να εξασφαλίζει τη σύνθεσή του", λέει ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης, εξηγώντας με μία δική του κατασκευή την οικιστική του θεωρία

"Όλοι διαπράττουμε αρχιτεκτονικά εγκλήματα· ως εγκληματίες πρέπει να το ομολογήσουμε εξ αρχής. Δεν κατανοούμε την πόλη και δεν έχουμε την κατάλληλη αρχιτεκτονική για την εποχή μας. Κάποιοι θεωρούν τους αρχιτέκτονες υπεύθυνους γι' αυτήν την αποτυχία. Έχουν δίκιο, αν σκεφθούμε ότι δεν αναφέρονται σε εξειδικευμένες πλευρές της Αρχιτεκτονικής ή σε όλους τους αρχιτέκτονες, αλλά στον μέσο αρχιτέκτονα, τον ειδικό στην κατασκευή των κελυφών (σ.σ.: σπιτιών) τα οποία η ανθρωπότητα έχει απόλυτη ανάγκη", έγραφε το 1971 ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης στο αρχιτεκτονικό περιοδικό "Ekistics", για να εξηγήσει ότι η μικρή κλίμακα των αρχαίων ελληνικών οικισμών ήταν το μέτρο για μια αρχιτεκτονική της ανθρώπινης ευτυχίας.

Ο πολυγραφότατος πολεοδόμος, αρχιτέκτονας μεγάλων έργων, πατριώτης με αντιστασιακή δράση στην Κατοχή, αλλά και ικανός μάνατζερ διηγήθηκε τη θεωρία του μέσα από τα έργα του, εντός και εκτός Ελλάδας, σκορπισμένα στον πλανήτη. Και με μια ζωή "σαν παραμύθι", την οποία σήμερα φωτίζουν μία έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, μία αφιερωματική έκδοση και ένα διεθνές συνέδριο. "Ο Δοξιάδης ήταν μια εξαιρετικά πολύπλευρη προσωπικότητα για να είναι δυνατόν να καλύψουμε όλα τα ζητήματα που μας θέτει η παρουσία του στην ιστορία του πολεοδομικού σχεδιασμού και η θέση του στους αστερισμούς των θεωριών. Ο σχεδιασμός με σύνεση, όπως ορίζεται στην οικιστική του θεωρία, θα εμφανίζεται στο προσκήνιο όσο ο διάλογος της θεωρίας της πόλης με τη θεωρία της πολιτικής θα διατηρεί την αξία του", επισημαίνει ο κοινωνιολόγος καθηγητής Αλέξανδρος Κύρτσης - και επιμελητής των εκδηλώσεων που οργάνωσε το Ίδρυμα Κωνσταντίνου και Έμμας Δοξιάδη.

Σε μια εποχή που κράτη και κυβερνήσεις προσπαθούσαν να αναρρώσουν από τις πληγές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τις συνέπειες του αποικιοκρατικού συστήματος, η δύναμη των θεωριών του Κωνσταντίνου Δοξιάδη και η αποτελεσματικότητα των έργων του τον έβγαλαν έξω από τα σύνορα της χώρας του. Είναι εκείνος που συγκρότησε από τις στάχτες της τη μεταπολεμική Ελλάδα, δημιούργησε μεγάλες πόλεις στη Μέση Ανατολή, σχεδίασε τα προγράμματα ανάπτυξης για χώρες της Ασίας, της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και έβαλε το χέρι του σε πολεοδομικές μελέτες μεγάλων αμερικανικών πόλεων. Και, σαν μην ήταν αυτό αρκετό, είχε την ιδέα να οργανώσει και να συστηματοποιήσει ένα διεθνές εκπαιδευτικό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στην Ελλάδα, ιδρύοντας τον Αθηναϊκό Τεχνολογικό Όμιλο.

Από τους οικισμούς "Άσπρα Σπίτια" της Βοιωτίας και "Απολλώνιο" στο Πόρτο Ράφτη, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και το Γραφείο Δοξιάδη στον Λυκαβηττό, από το στεγαστικό πρόγραμμα της Βαγδάτης μέχρι την οικιστική ανάπτυξη στην Τέμα της αφρικανικής Γκάνα, η έκθεση προσπαθεί να δείξει συνοπτικά τη βιογραφία του, τη θέση του στη διεθνή κοινότητα μέσα από τα έργα ανασυγκρότησης, τα ρυθμιστικά του σχέδια και τον εξ ολοκλήρου σχεδιασμό νέων πόλεων. Οι μακέτες της πρωτεύουσας του Πακιστάν, Ισλαμαμπάντ, της Γκάνας, Τέμα, της Ζάμπιας, Καφούε, τα σχέδια του οικιστικού προγράμματος της Βαγδάτης, του Λιβάνου, της Συρίας θα πρωταγωνιστήσουν στις αίθουσες του Μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς. Δίπλα τους θα συνυπάρξουν μέσα από φωτογραφίες και προβολή διαφανειών τα ρυθμιστικά σχέδια του Δοξιάδη στις πόλεις της Ουάσιγκτον, του Ίστγουικ, του Σινσινάτι, της Οκλαχόμα και οι μελέτες του για το Μπρούκλιν, το Ντιτρόιτ και το Μαϊάμι.

"Να κτίσουμε την εντοπία"

Στα υπόγεια του γραφείου του στον Λυκαβηττό ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης άπλωνε τις μακέτες των πόλεων που σχεδίαζε και μελετούσε με τους συνεργάτες του. Εδώ με τον Αλέξανδρο Τομπάζη συνομιλούν για το Ισλαμαμπάντ

Από το Πακιστάν έως τη Βραζιλία

1913: Γεννιέται στη Στενήμαχο Ανατολικής Ρωμυλίας

1941-1944: Καταγραφή ζημιών και στατιστικοί πίνακες που χρησιμοποιούνται για ανοικοδόμηση της Ελλάδας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

1945: Μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στον ΟΗΕ με ρόλο στα προγράμματα ανοικοδόμησης των χωρών του αναπτυσσόμενου κόσμου

1945-1950: Υφυπουργός Ανοικοδόμησης

1953: Ιδρύει Τεχνικό Γραφείο Δοξιάδη μετέπειτα Doxiadis Associates

1955: Εθνικός αναπτυξιακός σχεδιασμός του Πακιστάν, ίδρυση διεθνούς περιοδικού αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας «Ecistics»

1955-1959: Εθνικό οικιστικό πρόγραμμα του Ιράκ, εθνικό πρόγραμμα κατοικίας του Λιβάνου, ανάπτυξη 43 μεγάλων αστικών κέντρων του Ιράν

1959: Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Οικιστικής (Αθήνα) και διεξαγωγή ερευνητικών προγραμμάτων για την Πόλη του Μέλλοντος, την εξέλιξη της Αθήνας, την Ανθρώπινη Κοινότητα και την Αρχαία Ελληνική Πόλη

1959-1964: Δραστηριοποιείται στην Αφρική

1964: Βραζιλία, ρυθμιστικό σχέδιο Ρίο ντε Τζανέιρο

1963-1975: «Συμπόσια της Δήλου» με σκοπό τη διεπιστημονική δικτύωση

1965-1970: Σημαντικά έργα στη Σαουδική Αραβία

INFO

Η έκθεση «Η Οικιστική του Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη και η Αρχιτεκτονική της Εντοπίας» εγκαινιάζεται αύριο στις 20.00 στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138, τηλ. 210-3453.111). Ο τόμος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ίκαρος και λεπτομέρειες για το διεθνές συνέδριο Space and Progress βρίσκονται στον δικτυακό τόποwww.doxiadis.org

ΤΑ ΝΕΑ , 29/11/2006

επιστροφή