Ένα βήμα πιο κοντά σε έναν κόσμο που θα παράγει - καθαρά - απεριόριστη και φθηνή ενέργεια έκανε χθες ο άνθρωπος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και έξι χώρες, που αντιπροσωπεύουν τον μισό πληθυσμό του πλανήτη, υπέγραψαν συμφωνία για την κατασκευή αντιδραστήρα πυρηνικής σύντηξης.

Το όνειρο να δημιουργήσουμε ενέργεια με τον ίδιο τρόπο που παράγει ενέργεια ο Ήλιος, κοντεύει να γίνει πραγματικότητα. Πρόκειται άραγε για άλλη μία «φιλοσοφική λίθο», σαν κι εκείνη με την οποία οι αλχημιστές προσπαθούσαν να μετατρέψουν απλά μέταλλα σε χρυσό; Δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που πιστεύουν ότι, τουλάχιστον για την ώρα, η πυρηνική σύντηξη δεν είναι εφικτή.

Όμως, σήμερα, οι επιστήμονες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν την πεποίθηση ότι θα μπορέσουν να λύσουν το κυριότερο πρόβλημα της πυρηνικής σύντηξης, με έναν αντιδραστήρα που θα αντέχει στις υψηλότατες θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στη διάρκεια της διαδικασίας. Με τη συμφωνία που υπέγραψε χθες η Ευρωπαϊκή Ένωση με άλλες έξι ενδιαφερόμενες χώρες (Κίνα, Ινδία, Ρωσία, ΗΠΑ, Ιαπωνία και Νότια Κορέα) για την κατασκευή ενός αντιδραστήρα σύντηξης, θα αλλάξει το τοπίο της ενέργειας για τις μελλοντικές γενιές.

Στη Γαλλία

Ο Διεθνής Θερμοπυρηνικός Πειραματικός Αντιδραστήρας (ITER) θα μετατρέπει το θαλασσινό νερό σε καύσιμο. Θα εγκατασταθεί στο Καραντάς της Γαλλίας, θα κοστίσει 10 δισ. ευρώ και αναμένεται να δημιουργήσει 10.000 νέες θέσεις εργασίας. Η κατασκευή του θα διαρκέσει 8 χρόνια. Περίπου 400 επιστήμονες από όλον τον κόσμο θα αναλάβουν τη λειτουργία του και ελπίζεται ότι το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με σύντηξη θα αρχίσει να λειτουργεί στο Καραντάς γύρω στο 2040. Οι επιστήμονες του προγράμματος ITER πιστεύουν ότι έως το τέλος του αιώνα, το 10-20% της παγκόσμιας ενέργειας θα παράγεται με σύντηξη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καλύψει το 50% του κόστους του αντιδραστήρα. Το άλλο μισό θα καλυφθεί από τις έξι χώρες της κοινοπραξίας. Η πυρηνική σύντηξη είναι κάτι που συμβαίνει στο εσωτερικό των αστεριών και στη βόμβα υδρογόνου. Με τη σύντηξη εξασφαλίζεται απεριόριστη παραγωγή ενέργειας. Ο αντιδραστήρας σύντηξης θα παράγει ενέργεια με τον ίδιο τρόπο που παράγει ενέργεια ο Ήλιος. Ουσιαστικά θα παράγει περισσότερη ενέργεια από όση θα καταναλώνει, κάτι που πολλοί επιστήμονες εξακολουθούν να θεωρούν ουτοπία.

150 εκατ. βαθμοί Κελσίου

ΟΙ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΙ πυρηνικοί αντιδραστήρες παράγουν ενέργεια με τη σχάση βαρέων ατόμων. Στον αντιδραστήρα σύντηξης, η ενέργεια παράγεται με την ένωση των πυρήνων ελαφρών ατόμων. Για να χρησιμοποιηθούν οι αντιδράσεις σύντηξης ως πηγή ενέργειας, ένα αέριο πρέπει να φτάσει σε θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 150 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Σε αυτές τις θερμοκρασίες, το αέριο μετατρέπεται σε πλάσμα. Τα σωματίδια του πλάσματος, από δευτέριο και τρίτιο, συντήκονται και σχηματίζουν ήλιο και νετρόνια υψηλών ταχυτήτων. Η θερμότητα που θα προέρχεται από τα νετρόνια θα επιβραδύνεται από ένα πυκνότερο υλικό (λίθιο) και έτσι θα παράγεται ηλεκτρική ενέργεια. Αυτά τα καύσιμα θα είναι ουσιαστικά ανεξάντλητα. Το δευτέριο και το τρίτιο είναι ισότοπα του υδρογόνου. Το δευτέριο παράγεται από το νερό και το τρίτιο από ένα ελαφρό μέταλλο, το λίθιο, που αφθονεί. Με ένα κιλό τέτοιου καυσίμου μπορεί να παραχθεί όση ενέργεια παράγουν 10 εκατομμύρια κιλά ορυκτού καυσίμου.