Πάνω από 13 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα ταρατσών έχουν καλυφθεί με πράσινο στη Γερμανία για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη θωράκιση από πλημμύρες. Αντίθετα στην Ελλάδα μόλις μερικές δεκάδες. Την ίδια ώρα στο Παρίσι 400.000 διαμερίσματα θερμαίνονται από καυτό νερό που υπάρχει άφθονο στο υπέδαφος - στην Ελλάδα κανένα. Εννέα χρόνια μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Κιότο για το περιβάλλον, η χώρα μας... σφυρίζει αδιάφορα για τα μέτρα που έχουν ληφθεί στον υπόλοιπο κόσμο. «Η Ελλάδα έχει ως στόχο, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο, να μην αυξήσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πάνω από 25% έως το 2010, σε σχέση με τις τιμές του 1990. Σύμφωνα με τα τελευταία μας στοιχεία, που αφορούν το 2004, βρισκόταν στο 23,9% με ρυθμούς αύξησης 0,3% με 0,4% τον χρόνο. Ως εκ τούτου πρέπει αμέσως να ληφθούν μέτρα ώστε να περιοριστούν οι εκπομπές», λέει η κ. Μπάρμπαρα Χέλφεριχ, εκπρόσωπος του επιτρόπου για το Περιβάλλον κ. Σταύρου Δήμα. «Πέρα από τις εκπομπές των εργοστασίων, πρόβλημα στην Ελλάδα εντοπίζεται στους ρύπους από τα οχήματα και τη θέρμανση των κτιρίων».

δωρεάν και να χρησιμοποιεί τα πιο ρυπογόνα καύσιμα (λιγνίτη και πετρέλαιο), δεν συνάδει με τις προφυλάξεις που πρέπει να πάρει η Πολιτεία για τον περιορισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου.

«Θα μπορούσε να υπήρχαν κι εδώ, όπως στην Αμερική, φορολογικές ελαφρύνσεις για την αγορά του Prius. Επιπλέον, ελπίζουμε ότι θα υλοποιηθεί από τον Δήμο Αθηναίων το σχέδιο για δημιουργία καθορισμένων θέσεων δωρεάν στάθμευσης για τα υβριδικά», λέει ο διευθυντής του Τομέα Προστασίας Περιβάλλοντος Τεχνολογίας και Διασφάλισης Ποιότητας της Toyota Hellas κ. Μίλτος Τσοσκούνογλου. Ενδεικτική είναι η πορεία του πρώτου υβριδικού αυτοκινήτου στην Ελλάδα, του Prius. Το 2003 πουλήθηκαν 3 αυτοκίνητα, 112 το 2004, 176 το 2005, ενώ έως τον φετινό Αύγουστο είχαν πουληθεί 163. Στην Ελλάδα εκτός από το Prius κυκλοφορούν άλλα τρία υβριδικά μοντέλα, ένα τζιπ και μία λιμουζίνα της Lexus (θυγατρική της Toyota) και το Honda Civic Hybrid, που παρουσιάζουν επίσης χαμηλές πωλήσεις. Αντίθετα, στην Ιταλία το Prius πούλησε το 2003 2.530 αυτοκίνητα, ενώ στις ΗΠΑ έχουν πουληθεί περισσότερα από 450.000 αυτοκίνητα.

«Αν φτιάξουμε κατάλληλες εγκαταστάσεις μπορούμε στην Ελλάδα να έχουμε τουλάχιστον 200 MW ηλεκτρικής ενέργειας από τη Μήλο, τη Νίσυρο και άλλες περιοχές, κυρίως στα βόρεια, όπου υπάρχουν θερμά ρευστά χωρίς να επιβαρύνουμε το περιβάλλον», λέει ο καθηγητής Γεωθερμίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Μιχάλης Φύτικας.

Ανάμεσα στις χώρες που εκμεταλλεύονται τη γεωθερμική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρισμού είναι η Ισλανδία, οι ΗΠΑ, οι Φιλιππίνες, η Ιαπωνία, η Ιταλία, ενώ στην Ελλάδα υπάρχουν 40 ανεκμετάλλευτα γεωθερμικά πεδία. «Ακόμα και στη Γερμανία, μία από τις φτωχότερες χώρες σε γεωθερμικά πεδία, έκαναν γεωτρήσεις στα 3.000 μέτρα ώστε να εξοικονομήσουν ενέργεια της τάξεως του 1 MW αλλά και για τη θέρμανση των κτιρίων». Στην Ελλάδα, ρευστά με υψηλές θερμοκρασίες που θα μπορούσαν κάλλιστα να χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση κτιρίων και σπιτιών υπάρχουν σε όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια, στα 200-400 μέτρα βάθος. Η εκμετάλλευσή τους θα μπορούσε να εξοικονομήσει μεγάλα ποσά πετρελαίου και ταυτόχρονα να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Ακόμα και στη Γλυφάδα, στη Βούλα έχουν εντοπιστεί πεδία 45 βαθμών Κελσίου, σε βάθος μικρότερο από 200 μέτρα. Θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες θέρμανσης των δύο δήμων. «Στον Ακροπόταμο Καβάλας παραμένει ανεκμετάλλευτη γεωθερμική γεώτρηση».

Σε κανένα ελληνικό κτίριο δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα η ενεργειακή και περιβαλλοντική «ταυτότητα»! Πρόκειται για την ευρωπαϊκή οδηγία που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2006 και σύμφωνα με την οποία τα κτίρια θα κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με τις προδιαγραφές ενεργειακής κατανάλωσης και περιβαλλοντικής ποιότητας.

Κτίρια δηλαδή όπου θα χρησιμοποιούνται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα είναι καλά μονωμένα θα παίρνουν υψηλή βαθμολογία. Το όφελος θα είναι χαμηλότερες εκπομπές ρύπων στο περιβάλλον και εξοικονόμηση χρημάτων για τους ενοίκους των κτιρίων. Ωστόσο στην Ελλάδα ακόμη... μελετάται η οδηγία και δεν έχουν δημιουργηθεί οι προδιαγραφές για την απόκτηση της «ταυτότητας». Η οδηγία μάλιστα αναφέρει ότι σε κτίρια με εμβαδόν άνω των 1.000 τ.μ. θα πρέπει να γίνουν αμέσως παρεμβάσεις. Η Ελλάδα καθυστερεί να εφαρμόσει την οδηγία αν και είναι από τις πιο σπάταλες ενεργειακά χώρες. Ο κτιριακός τομέας είναι υπεύθυνος για το περίπου 40% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αλλά και για το 30% της κατανάλωσης ενέργειας, σύμφωνα με στοιχεία του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ματθαίου Σανταμούρη.

Στην Αγγλία πάντως το 1996 άρχισε η εφαρμογή προγράμματος που υποχρέωνε τις τοπικές αρχές να εφαρμόσουν παρεμβάσεις ώστε να βελτιωθούν ενεργειακώς τα σπίτια και τα υπόλοιπα κτίρια. Τα αποτελέσματα δείχνουν βελτίωση συνολικά κατά 16,7%.

Στο εξωτερικό, οι κάτοικοι ενθαρρύνονται με οικονομικά κίνητρα... να πρασινίσουν τις ταράτσες τους. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Γερμανίας: δεκατρία εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα έχουν καλυφθεί με πράσινο, κυρίως χάρη στις οικονομικές διευκολύνσεις που προσφέρονται στους ιδιοκτήτες ακινήτων. Στο Τόκιο οι ιδιοκτήτες ακινήτων των οποίων οι οροφές υπερβαίνουν τα 1.000 τ. μ. υποχρεώνονται να καλύπτουν με πράσινο τουλάχιστον το 20% της επιφάνειας.

Η Ελλάδα παραμένει ουραγός της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά την εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στα φωτοβολταϊκά πάρκα - δηλαδή αυτά που μετατρέπουν την ηλιακή σε ηλεκτρική ενέργεια - η σύγκριση της Ελλάδας με άλλες χώρες της Ευρώπης είναι απογοητευτική. Για παράδειγμα, η Γερμανία το 2005 εγκατέστησε 1.000 φορές περισσότερα φωτοβολταϊκά συστήματα, χάρη στα υψηλότερα κίνητρα που παρέχει. Έως τα τέλη του 2005 η ισχύς της ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά πάρκα δεν ξεπερνούσε τα 573,3 MW ενώ σήμερα φθάνει τα 615 MW. Αντίστοιχα στη Δανία ανέρχεται σε 3.128 MW, στην Ολλανδία σε 1.219 MW, στην Ισπανία σε 10.027 MW και στη Γερμανία σε 18.427,5 MW.