 
| |||||||
Ο ΑΝΕΜΟΣ ΕΧΕΙ ΡΕΥΜΑ
H μερική απαλλαγή από το πετρέλαιο περνάει από τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας
A. Γ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ
H ενεργειακή στροφή που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) επιτέλους φθάνει με γοργά βήματα και στη χώρα μας. Το νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ που συζητήθηκε μεσοβδόμαδα στην Κυβερνητική Επιτροπή, οι παρατηρήσεις και πιέσεις για περισσότερη εναλλακτική ενέργεια από την Ελλάδα αλλά και το τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον που παρουσιάζεται στη χώρα μας για τα αιολικά πάρκα αποδεικνύουν ότι βαδίζουμε στον "ευρωπαϊκό εναλλακτικό δρόμο" για ηπιότερες μορφές ενέργειας, φιλικές στον πολίτη αλλά και αποδοτικές ταυτόχρονα. Ελληνες και ξένοι προωθούν σήμερα στην Ελλάδα έργα αιολικών πάρκων, για τα οποία έχουν λάβει άδειες και τα κατασκευάζουν αλλά δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη, συνολικής επένδυσης 600 εκατ. ευρώ. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η αναλυτική εξέταση 150 επιπλέον νέων έργων, συνολικού προϋπολογισμού 360 εκατ. ευρώ.
Οι άδειες που διεκδικούν οι ιδιωτικοί όμιλοι προκειμένου να κατασκευάσουν νέα αιολικά πάρκα μπορούν να φθάσουν σε 5 χρόνια ύψος επένδυσης ακόμη και ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Σήμερα η συνολική παραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (κυρίως αιολικά και δευτερευόντως υδροηλεκτρικά έργα αλλά και λιγότερα έργα φωτοβολταϊκών, γεωθερμίας και βιομάζας) φθάνει τα 750 MW, ενώ το 2010 αναμένεται να ξεπεράσει τις 2.000 MW και ίσως (σύμφωνα με τους αισιόδοξους) να προσεγγίσει και τις 2.500. Ενδιάμεσος στόχος είναι ως το τέλος του 2008 να ξεπεράσει τα 1.000 MW. Την πρώτη θέση στην Ελλάδα, σε εγκατεστημένη ισχύ από αιολικά πάρκα, κατέχει η εταιρεία Ρόκας, που ελέγχεται πλέον κατά 49,9% από την ισπανική Iberdrola, με 12 αιολικά πάρκα, ισχύος 188,5 MW. H είσοδος του ξένου ομίλου στην ελληνική αγορά μόνον τυχαία δεν είναι. Μεταξύ των ξένων που έχουν ήδη επενδύσει στην Ελλάδα συγκαταλέγονται οι - επίσης ισπανικές - εταιρείες Gamesa, Eurus, Cesa (εξαγοράστηκε πρόσφατα από την επίσης ισπανική Accona), καθώς και η γαλλική EDF, με πολύ μεγάλη δραστηριότητα στα αιολικά στη χώρα μας, και η γερμανική Enercon. * Οι ελληνικές επιχειρήσεις Από τις ελληνικές επιχειρήσεις ξεχωριστή θέση κατέχουν η TEPNA του κ. Γ. Περιστέρη, με σύνολο ισχύος αδειών παραγωγής 679 MW, η Ελληνική Τεχνοδομική - HED με αντίστοιχη επίδοση 310 MW, ενώ πρόσφατα οι όμιλοι Κοπελούζου και Σαμαρά, με εγκατεστημένη ισχύ σε αιολικά πάρκα 70 MW και άδειες για άλλα 100 MW, ζήτησαν άδεια από τη PAE για αιολικά πάρκα στις Κυκλάδες δυναμικότητας 400 MW και διασύνδεσής τους με το ηπειρωτικό σύστημα μέσω Λαυρίου. Ξεχωρίζουν επίσης από τον ελληνικό χώρο ο Μυτιληναίος, η Κτίστωρ, η Vector, η Θεμέλη - Ντινόπουλος, αλλά και η ΔΕΗ, με άδειες παραγωγής που φθάνουν τα 170 MW. H ΔΕΗ μάλιστα έχει καταστρώσει επενδυτικό πρόγραμμα για την παραγωγή 1.600 MW από ανανεώσιμες (αιολικά και υδροηλεκτρικά) ως το 2015, για την υλοποίηση του οποίου θα συνεργαστεί με ιδιώτες έλληνες και ξένους επενδυτές. * H απεξάρτηση από το πετρέλαιο H χώρα μας έχει υποχρέωση που απορρέει από το Πρωτόκολλο του Κιότο να αυξήσει την παραγωγή πρωτογενούς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε ποσοστό 20,1% το έτος 2010. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, αλλά και για τη συνακόλουθη προσπάθεια απεξάρτησης από το πετρέλαιο λόγω των υψηλών τιμών του αργού, η αγορά των ανανεώσιμων πηγών είναι πλέον ταχύτατα αναπτυσσόμενη και παρά τα πολλαπλά προβλήματα (έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού, γραφειοκρατία, τοπικές αντιδράσεις που πολλές φορές δεν είναι και τόσο... αθώες) καταφέρνει να διατηρεί το επενδυτικό ενδιαφέρον, εγχώριο και ξένο. Για την Ελλάδα η ανάγκη αυτή είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς ο βαθμός εξάρτησης από το πετρέλαιο είναι πολύ υψηλότερος έναντι του μέσου ευρωπαϊκού όρου (65% έναντι 50%). H ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, που εποπτεύει τον τομέα της ενέργειας, δείχνει να κινείται στη λογική της EE. Με εργαλείο τα κονδύλια του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Ανταγωνιστικότητα" επιχειρεί να ενισχύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον, το οποίο για τα δεδομένα της ελληνικής αγοράς καταγράφεται έντονο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της PAE, συνολικά έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής επενδυτικό ενδιαφέρον για την παραγωγή περίπου 25.000 MW, από την κατάθεση για αδειοδότηση 2.100 επενδυτικών σχεδίων. Ηδη ετοιμάζεται το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, το προσχέδιο του οποίου δόθηκε προς δημόσια διαβούλευση. Το ερώτημα είναι: όταν η διαβούλευση ολοκληρωθεί και γίνει νέος νόμος του κράτους για τις ΑΠΕ, θα επιλυθούν τα χρόνια προβλήματα που λειτουργούν ως αντικίνητρο για επενδύσεις; * Κερδίζουν έδαφος τα φωτοβολταϊκά Την τελευταία διετία πάντως εκτός από τα αιολικά πάρκα κερδίζουν συνεχώς έδαφος τα φωτοβολταϊκά, λόγω των αυξημένων επιδοτήσεων από το Γ' ΚΠΣ. Το ενδιαφέρον από ξένους ομίλους επιβεβαιώθηκε πρόσφατα, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Αιολικής Ενέργειας (EWEA) που διοργανώθηκε στην Αθήνα με τη συμμετοχή εκπροσώπων 34 χωρών και 150 εταιρειών. Οπως είπε ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Δ. Σιούφας, μεγάλες εταιρείες από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ έχουν εκφράσει έντονο ενδιαφέρον για δραστηριοποίηση στη χώρα μας. Στο συνέδριο εκδηλώθηκε το έντονο ενδιαφέρον των επιχειρηματικών ομίλων συνολικά για επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα. Αλλα και διεθνώς η μερική απαλλαγή της παγκόσμιας οικονομίας από το πετρέλαιο, λόγω της διαμόρφωσης της τιμής του αργού σε υψηλά επίπεδα, περνάει αναπόφευκτα από τη στροφή σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Οι ΑΠΕ διεκδικούν σοβαρό μερίδιο παγκοσμίως και ήδη μεγάλοι πετρελαϊκοί όμιλοι (όπως, για παράδειγμα, η Shell) εντάσσουν στη στρατηγική τους τον τομέα. H ανάγκη περιορισμού της εξάρτησης από το πετρέλαιο προστίθεται ως ένας ακόμη σημαντικός λόγος ενίσχυσης των ΑΠΕ στην Ευρωπαϊκή Ενωση, εκτός από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει για μείωση των ρύπων στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο. H κατεύθυνση των Βρυξελλών είναι: περαιτέρω ενίσχυση των ΑΠΕ για δυναμικότερη ανάπτυξη και άμεση υποκατάσταση του ακριβού και εισαγόμενου πετρελαίου. ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ Απλοποιούνται οι διαδικασίες Ανοίγει ο δρόμος για επενδύσεις ύψους 2 δισ. ευρώ στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας με αιχμή τα αιολικά πάρκα. Το σχέδιο νόμου για την παραγωγή ηλεκτρισμού από αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκά πάρκα, υδροηλεκτρικά έργα ή γεωθερμία παρουσιάστηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην Κυβερνητική Επιτροπή από τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Δ. Σιούφα. Στη χώρα μας η παραγωγή ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας φθάνει μόνο τα 615 MW όταν στη Γερμανία από αιολικά πάρκα παράγονται 18.500 MW, στη "μικρή" Δανία 1.430 MW και στην Ισπανία 10.000 MW. Με βάση το νομοσχέδιο απλοποιείται η διαδικασία χορήγησης αδειών παραγωγής, εγκατάστασης και λειτουργίας για αιολικά πάρκα και φωτοβολταϊκά συστήματα. Επίσης πενταπλασιάζεται η εγγυημένη τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από φωτοβολταϊκά συστήματα και επεκτείνεται ο χρόνος πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και από μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας από 10 σε 12 χρόνια. Επιπλέον θεσμοθετούνται μειωμένες προθεσμίες για την έκδοση όλων των γνωμοδοτήσεων, ενώ η έκδοση της άδειας εγκατάστασης διασφαλίζεται σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους. Για τους δήμους αυξάνεται το ειδικό τέλος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σε 2,5% την πρώτη πενταετία και μετά την παρέλευση της πενταετίας γίνεται 3%. Το σχέδιο νόμου επεξεργάστηκε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου κ. N. Στεφάνου σε συνεργασία με τον πρόεδρο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, καθηγητή κ. M. Καραμανή, τον αντιπρόεδρο της PAE κ. Θ. Πανάγο, τον νομικό σύμβουλο του κράτους κ. N. Κανιούρα και τους συμβούλους του υπουργού κκ. Αχ. Κύρτση και Δ. Μαγκούτα. Τις επόμενες ημέρες σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομίας θα ανακοινωθούν και φορολογικά κίνητρα για τους ιδιώτες που θα χρησιμοποιούν φυσικό αέριο ή μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2007. ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Οι αντιρρήσεις των επενδυτών Οι εταιρείες που ασχολούνται με αιολικά πάρκα στην Ελλάδα, οι οικολογικές οργανώσεις και όσοι καταπιάνονται με τα φωτοβολταϊκά συστήματα στη χώρα μας έχουν εκφράσει σειρά αντιρρήσεων και παρατηρήσεων για τη γενικότερη πολιτική στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Οσον αφορά τον χρόνο έγκρισης μιας επένδυσης αιολικού πάρκου, τονίζουν ότι η περίοδος των 12 μηνών είναι πολύ μακρά και πρέπει να μειωθεί στο ήμισυ, δηλαδή μέσα σε 6 μήνες να ολοκληρώνεται η διαδικασία αδειοδότησης για αιολικό πάρκο. Επίσης ζητούν φοροαπαλλαγές από την πολιτεία για όσους ιδιώτες θέλουν να χρησιμοποιήσουν εναλλακτικές μορφές ενέργειας στο σπίτι τους. Το κόστος εγκατάστασης ενός συνηθισμένου φωτοβολταϊκού συστήματος προσεγγίζει τις 11.000 ευρώ και ο ΦΠΑ είναι στο 19%. Ακόμη και η επιδότηση στην αγορά ηλιακού θερμοσίφωνα - κυμαινόταν από 18,5% ως 30% της πραγματικής τιμής, ανάλογα με τον τύπο - καταργήθηκε το 2003 από την προηγούμενη κυβέρνηση. H εγκατάσταση μιας ανεμογεννήτριας κοστίζει 1.500 ευρώ και μπορεί να εξοικονομήσει το 35% της ηλεκτρικής ενέργειας για ένα μέσο σπίτι 70 τ.μ. Ακόμη και οι ηλεκτρικές συσκευές που λειτουργούν με εναλλακτικές μορφές ενέργειας είναι πανάκριβες. Ενα σύνηθες φωτοβολταϊκό, ισχύος 1 κιλοβάτ (kW), παράγει κατά μέσον όρο 1.300 κιλοβατώρες τον χρόνο, αρκεί δηλαδή για να ηλεκτροδοτήσει ένα σπίτι 80 τετραγωνικών μέτρων. H τιμολόγηση κάθε κιλοβατώρας που παράγεται από τον ήλιο - γύρω στα 0,35 ευρώ ανά κιλοβατώρα σύμφωνα με τις προθέσεις της κυβέρνησης - θεωρείται χαμηλή και ζητείται να αυξηθεί στα 0,49 ευρώ, όσο και στη γειτονική Ιταλία. Πρόσφατα η μελέτη Externe-2001, που εκπονήθηκε επί μία 10ετία από ερευνητές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ΗΠΑ, υπολόγισε ποσοτικά το εξωτερικό κόστος των διαφόρων χρησιμοποιούμενων μορφών ενέργειας για κάθε κράτος-μέλος χωριστά. Στην Ελλάδα, ως συνολικό αποτέλεσμα των εξωτερικών τους επιπτώσεων για τον λιγνίτη είναι 50-80 ευρώ ανά 1.000 κιλοβατώρες, για το πετρέλαιο είναι 30-50 ευρώ, για το φυσικό αέριο 10 ευρώ και για τα αιολικά πάρκα μόνο 2,5 ευρώ . Το ΒΗΜΑ, 23/04/2006
| |||||||
